Nếu phải chọn một khoảnh khắc khởi đầu cho thời đại hàng không – không chỉ là về mặt kỹ thuật, mà cả về mặt pháp lý và công nhận – thì ngày22 tháng 5 năm 1906chắc chắn là một mốc không thể bỏ qua.
Đó là ngàyCục Bằng sáng chế Hoa Kỳchính thức công nhận phát minh củaWilbur và Orville Wright, hai anh tại hi88 đến từ Dayton, Ohio, vớibằng sáng chế số 821,393cho “một chiếc máy tại hi88 có thể điều khiển được trong không khí”.
Sự kiện này đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử, một thiết bị tại hi88 nặng hơn không khí có khả năng cất cánh, điều khiển và duy trì đường tại hi88 – được công nhận về mặt pháp lý.
Điều thú vị là, bản thân “chuyến tại hi88 đầu tiên” đã diễn ra từngày 17 tháng 12 năm 1903, khi chiếcFlyer Ido anh em nhà Wright chế tạo, đã tại hi88 được khoảng 12 giây với quãng đường 36,5 mét tạiKill Devil Hills, gần Kitty Hawk, Bắc Carolina.
Tuy nhiên, trong suốt nhiều năm sau đó, họ không được công nhận rộng rãi. Nhiều người hoài nghi, nhiều nhân chứng không đủ tin cậy, và hình ảnh kỹ thuật còn quá xa lạ với công chúng đương thời.
Chỉ đến khi tấm bằng sáng chế được cấp vào năm 1906, cả thế giới mới bắt đầu thực sự lắng nghe câu chuyện của hai người thợ làm xe đạp dám mơ mộng tại hi88 lên trời.
Cỗ máy tại hi88 đầu tiên và nguyên lý điều khiển chưa từng có
Không như nhiều người tưởng rằng bằng sáng chế này là cho “chiếc máy tại hi88 đầu tiên”, thực chấtbằng sáng chế số 821,393tập trung vào một yếu tố rất then chốt:hệ thống điều khiển ba trục– tức khả năng điều chỉnh hướng ngang (yaw), hướng dọc (pitch) và hướng lật (roll) của một thiết bị tại hi88.
Đây là yếu tố làm nên sự khác biệt giữa “một món đồ chơi tại hi88 trong gió” với “một cỗ máy tại hi88 có thể điều khiển và đưa con người đến bất kỳ đâu”.
Bằng cách phát triển một cơ cấu có thể xoắn cánh – thứ sau này được thay thế bằng cánh tà (aileron) – anh tại hi88 Wright đã mô phỏng được chuyển động giống như cách chim thay đổi góc cánh khi lượn.
Cộng thêm hệ thống lái phía sau và điều chỉnh trọng tâm, chiếc Flyer không chỉ tại hi88 được mà còn có thểquay đầu, hạ cánh và điều chỉnh độ cao– những kỹ năng tối quan trọng với bất kỳ thiết bị hàng không nào sau này.
Từ tiệm sửa xe đạp đến đỉnh cao công nghệ thế giới
Wilbur và Orville Wright không xuất thân từ học viện khoa học hay viện kỹ thuật danh giá nào. Họ điều hành mộttiệm sửa xe đạp nhỏở Dayton, Ohio – và dành toàn bộ thời gian rảnh để nghiên cứu khí động học.
Họ mày mò từ việc chế tạođường hầm gió thủ công, thử nghiệmhơn 200 mô hình cánh, cho đến khi có được thiết kế tối ưu. Họ không chỉ chế tạo máy tại hi88, mà còn thiết kếđộng cơ nhẹphù hợp với khả năng nâng, điều chưa ai từng làm được thời điểm đó.
Năm 1903, Flyer I cất cánh, nhưng phải mấtgần ba năm sau, với hàng loạt tài liệu, tranh luận và chứng minh, anh tại hi88 nhà Wright mới được cấp bằng sáng chế.
Đây không chỉ là sự công nhận về kỹ thuật, mà còn là “lá chắn pháp lý” giúp họ bảo vệ công nghệ của mình khỏi các vụ sao chép, vốn nở rộ nhanh chóng khi ngành hàng không bắt đầu thu hút sự chú ý toàn cầu.
Cuộc chiến pháp lý trên bầu trời
Điều ít người biết là ngay sau khi bằng sáng chế được cấp, anh tại hi88 nhà Wright đã vướng vàohàng loạt cuộc chiến pháp lývới các kỹ sư, nhà đầu tư và thậm chí cả các chính phủ về quyền sở hữu công nghệ điều khiển tại hi88.
Một trong những vụ kiện nổi tiếng là vớiGlenn Curtiss, người phát triển một dòng máy tại hi88 cạnh tranh và từ chối thừa nhận hệ thống điều khiển của Wright là thiết yếu.
Các cuộc kiện tụng kéo dài nhiều năm, làm chậm sự phát triển của hàng không Mỹ trong khi châu Âu – đặc biệt là Pháp – lại tiến nhanh trong việc phát triển máy tại hi88 cho mục đích quân sự và dân dụng.
Dù vậy, ảnh hưởng của phát minh ban đầu vẫn không thể phủ nhận, và lịch sử cuối cùng đã xướng tên anh tại hi88 nhà Wright nhưnhững người đầu tiên đưa loài người lên trời bằng một cỗ máy nặng hơn không khí có thể điều khiển được.
Di sản vĩnh cửu và sự ghi nhận toàn cầu
Ngày nay,Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO)vàLiên đoàn Hàng không Quốc tế (FAI)đều công nhận chuyến tại hi88 năm 1903 của Wright là“chuyến tại hi88 đầu tiên được điều khiển, duy trì và thành công bằng thiết bị tại hi88 nặng hơn không khí”.
Còn ngày 22 tháng 5 năm 1906 được xem làthời khắc hợp pháp hóa giấc mơ tại hi88 của nhân loại, khi bằng sáng chế được cấp và con người chính thức bước vào kỷ nguyên chinh phục bầu trời bằng máy móc.
Di sản của hai anh tại hi88 Wright hiện diện ở khắp nơi – từsân tại hi88 quốc tế Dayton, đếnbảo tàng Hàng không Quốc gia Mỹ, và cả những bài học trong sách giáo khoa cho trẻ tại hi88 trên toàn thế giới.
Chiếc máy tại hi88 của họ – dù thô sơ và mỏng manh – vẫn là biểu tượng bất diệt của niềm tin, sự kiên trì và khả năng biến điều không tưởng thành hiện thực.
Ánh Nguyệt