Cơ quan quản lý ngành công nghiệp Trung Quốc phát hiện các hãng nhà cái hi88, bao gồm BYD và Chery, đã kê khai nhận trợ cấp nhà cái hi88 điện mà họ không đủ điều kiện trong khoảng thời gian 5 năm, bắt đầu từ năm 2016. Tổng số tiền khai khống lên tới hơn 864 triệu Nhân dân tệ (khoảng 121 triệu USD).
Trong đó, Chery - hãng xuất khẩu ô tô lớn nhất Trung Quốc - bị phát hiện đã đăng ký 240 triệu Nhân dân tệ tiền trợ cấp cho khoảng 8.760 ô tô điện và nhà cái hi88 hybrid không đủ điều kiện. Trong khi đó, 143 triệu Nhân dân tệ liên quan đến khoảng 4.900 nhà cái hi88 do BYD bán ra đã bị gạch khỏi sổ sách, theo kết quả sơ bộ được Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin (MIIT) công bố vào cuối tháng trước.
Cuộc kiểm toán chương trình trợ cấp nhà cái hi88 điện giai đoạn 2016-2020 được triển khai trên toàn Trung Quốc vào đầu năm nay. Ví dụ, tại tỉnh Hà Nam của Trung Quốc, một mẫu kiểm tra gồm 292 phương tiện với số tiền liên quan lên đến 475 triệu Nhân dân tệ đã được đánh giá, theo tài liệu do chính quyền địa phương công bố.
Hiện chưa rõ các hãng có phải hoàn trả khoản trợ cấp sai lệch này hay không. Cũng chưa rõ liệu cơ quan chức năng đã trừ số tiền đó khỏi các khoản thanh toán cho các nhà sản xuất ô tô hay chưa. Đại diện của BYD và Chery cũng chưa phản hồi yêu cầu bình luận về vụ việc này.
Chính quyền Trung Quốc hiện đang siết chặt giám sát ngành công nghiệp ô tô, đặc biệt khi cuộc chiến giá cả kéo dài hơn 2 năm đã bắt đầu ảnh hưởng đến lợi nhuận của các công ty trong toàn chuỗi cung ứng và làm dấy lên lo ngại về việc chất lượng cũng như danh tiếng của nhà cái hi88 sản xuất tại Trung Quốc có thể bị tổn hại.
Theo các tài liệu được MIIT công bố, một số lý do khiến nhà cái hi88 bị loại khỏi danh sách đủ điều kiện nhận trợ cấp bao gồm: nhà sản xuất không cung cấp được dữ liệu vận hành cho nhà cái hi88, hoặc quãng đường đi không đạt yêu cầu.
Trước áp lực phải đạt chỉ tiêu bán hàng, các hãng đôi khi bán sỉ nhà cái hi88 mới cho thương nhân hoặc đại lý, sau đó những bên này giúp đăng ký nhà cái hi88 để hãng có thể ghi nhận doanh số. Những chiếc nhà cái hi88 gần như mới 100% này sau đó lại xuất hiện trên thị trường nhà cái hi88 đã qua sử dụng dưới dạng “ô tô cũ 0 km”. Bộ Thương mại Trung Quốc cũng đã tổ chức họp để xử lý hiện tượng này, đồng thời tạm thời đình chỉ trợ cấp tiêu dùng ở một số địa phương để điều tra xem liệu các đại lý có gian lận để nhận hoàn tiền không.
Trung Quốc từng triển khai một chương trình trợ cấp quốc gia kéo dài hàng thập kỷ để thúc đẩy nhà cái hi88 điện và nhà cái hi88 hybrid, bắt đầu từ đầu những năm 2010, với mức trợ cấp lên tới 60.000 Nhân dân tệ cho mỗi nhà cái hi88. Khoản trợ cấp này được trả cho hãng sản xuất theo lô, sau đó họ sẽ giảm giá bán lẻ cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, hệ thống này đã tạo ra kẽ hở cho các hành vi gian lận. Theo một báo cáo của tờ Nhân Dân Nhật Báo năm 2016, hàng chục công ty đã bị cáo buộc gian lận số tiền trợ cấp tổng cộng khoảng 9,3 tỷ Nhân dân tệ (khoảng 1,3 tỷ USD).
Trong quá khứ, chính quyền Trung Quốc cũng đã tiến hành một số cuộc kiểm toán chương trình trợ cấp nhà cái hi88 điện nhưng quy mô nhỏ hơn nhiều. Cuộc kiểm toán năm 2022 chỉ kiểm tra vài hãng nhà cái hi88 và vài trăm chiếc ô tô. Trong khi đó, cuộc kiểm toán năm nay đã đánh giá hàng chục hãng nhà cái hi88 với hơn 75.000 phương tiện.
Cộng tác viên Lan Quyên